یخ خشک چیست؟
به کربن دی اکسید جامد ، یخ خشک گفته می شود. یخ خشک به هیچ عنوان ذوب نمی شود بلکه در اثر گرما به صورت آنی از فاز جامد به فاز گازی تغییر حالت می دهد. لذا به هنگام تصعید آن هیچ نوع مایع و یا نم و رطوبتی به جا نمی ماند. یخ خشک در دمای منفی هفتاد درجه سانتی گراد و گرم تر از آن به سرعت تصعید می شود. یخ خشک به دلیل خاصیت سرمازایی ، کاربردهای متنوعی دارد. برای اولین بار یخ خشک را یک دانشمند و زیست شناس فرانسوی کشف کرد. یخ خشک را با استفاده از فشرده سازی گاز کربن دی اکسید (co2) در دمای ثابت منفی 78.5 درجه سانتی گراد به دست می آورند. یخ خشک سمی نمی باشد اما قابل خوردن هم نیست. یکی از برترین مزیت های یخ خشک در مقایسه یا یخ معمولی ، عدم خیس کردن سطوح می باشد. همچنین یخ خشک در مقایسه با یخ معمولی ، وزن کمتری دارد و در صورت استفاده در مواد خوراکی باعث عوض شدن طعم و مزه آنها نمی شود.
⏬ كاربردهای يخ خشک ⏬
1- خنک كردن نوشيدنی‌ها برای خنک كردن نوشيدنی می‌توان يخ خشک به آن اضافه كرد به شرطی كه این يخ خشک بهداشتی باشد. منظور از يخ خشک بهداشتی اين است كه گاز دی‌اكسيد‌كربن استفاده شده در تهيه يخ خشک به همان كيفيتی باشد كه در نوشابه‌های گازدار تزريق می‌شود. از قطعات بزرگ يخ خشک برای این کار استفاده كنيد و هيچگاه يخ معمولی به آن اضافه نكنيد. يخ خشک از يخ معمولی سنگين‌تر است لذا به زير سطح نوشيدنی می‌رود.
وقتي كه دمای نوشيدنی هم‌اندازه دمای محيط باشد، اضافه كردن يخ خشک باعث ايجاد مه می‌شود.
2- تميز كاری سطوح
از یخ خشک می‌توان همانند عمل سندبلاست استفاده كرد. برای اين منظور يخ خشک به‌صورت قطعات ريز مانند دانه‌های برنج توليد می‌شود. دستگاه‌هايی ساخته شده‌اند كه با فشار اين دانه‌های ريز يخ خشک را پرتاب می‌كنند. با این دستگاه‌ها می‌توان مانند دستگاه سندبلاست سطوح مختلف را از روغن و آلودگی‌های ديگر تميز كرد.
3- ايجاد مه برای جلوه‌های ویژه در فيلم‌سازی يا تئاتر هر‌گاه يخ خشک درون آب گرم قرار گيرد، مه ايجاد می‌شود. هرچقدر كه آب گرم‌تر باشد مه بيشتری توليد می‌شود. حدود 5 كيلو يخ خشک در 20 ليتر آب گرم، مه‌ای تولید می‌کند که تقریبا 15 دقیقه باقی می‌ماند. بعد از مدتی آب سرد شده و مقدار يخ خشک كمتر می‌شود و لذا مه كمتری ايجاد خواهد شد. برای ادامه بايد يخ بيشتری در آب ريخت و همچنين آب را گرم كرد. با استفاده از يک فن كوچک می‌توان مسير مه را به‌دلخواه تغيير داد. 4- پروژه‌های آموزشی در مدارس می‌توان با استفاده از يخ خشک چندين پروژه آموزشی برای دانش آموزان درست كرد. مثلا می‌توان يك كوه آتشفشان ساخت. برای اين كار يک ظرف كه داخل آن آب گرم است تهيه و روی آن را به‌صورت يك كوه تزیين كنيد. وقتی كه يخ خشك داخل آب‌گرم ريخته شود مه توليد شده و مانند يك كوه آتشفشان به نظر می‌رسد. 5- نگهداری مواد غذایی منجمد شده در حمل و نقل با استفاده از مخزن عايق شده می‌توان مواد غذایی منجمد شده را در مجاورت يخ خشک قرار داد تا زمان طولانی حمل و نقل باعث خراب شدن محصول نشود.